معاد شناسی
معاد روحانی آن است که روح پس از جدایی از بدن باقی مانده و متنعّم به نعمتها یا معذّب به عذابهای آخرت باشد در حالی که بدن پوسیده و فانی می شود و بازگشتی ندارد.
و معاد جسمانی آن است که خدای متعال بدن را پس از مرگ و جدا شدن اجزای آن بازگردانیده و بین اجزای آن ، به صورت اوّلیّه (با تغییر بعضی عوارض) پیوند برقرار می کند؛ آنگاه روح به بدن تعلّق می گیرد؛ چنانکه در دنیا بودند. پس هر انسان با همین جسمی که روح دارد، مورد لطف و نعمت یا قهر و عذاب قرار می گیرد. به عبارت دیگر، معاد هم جسمانی و هم روحانی است.
در اینجا نمونه هایی از نظرات علمای اسلام را نقل می کنیم: {این اقوال در بحار الانوار، جلد7، صفحات 48 تا 50 ذکر شده است}
1- علاّمه? حلّّی در شرح یاقوت می گوید: مسلمانان اتّفاق نظر دارند بر اینکه بدنها دوباره باز می گردند؛ ولی فلاسفه با این نظر مخالفند. {انوار المکوت ص191}
2- از فخر رازی نقل شده که در نهایة‌العقول گفته است: پیامبران بر اثبات معاد بدنی اجماع دارند.
3- از محقّق دوانی نقل شده که در شرح عقاید عضدیّه گفته اند: معاد جسمانی است؛ زیرا آنچه از اطلاق ادّله? شرعی استفاده می شود، همان معاد جسمانی است، که به اجماع ملل سه گانه? یهود، نصارا و مسلمان، حقّ است و آیات صریح قرآن در موارد متعدّد بر آن گواهی می دهد؛ به طوری که قابل تفسیر بر خلاف آن نیست و... و نیز از ایشان نقل شده: انصاف آن است که بین ایمان به آنچه پیامبر? آورده و بین انکار معاد جسمانی، جمع نمی شود.
4- از شیخ الرّئیس ابو علی سینا نقل شده: هرچند دلیل عقلی بر معاد جسمانی نداریم؛ ولی ادلّه? شرعیّه آن را اثبات می کند. چنانکه در کتاب النّجاة و الشّفاء می گوید: شریعت حقّه ای که آقا و مولای ما محمّد? آورده است، به طور گسترده حالت سعادت و شقاوت را به اعتبار بدن بیان کرده است.
نکته? مهمّ ـ چنانکه گفتیم ـ آن است که منظور از معاد جسمانی، بازگشت بدن است با مادّه? مشخّصی که قوام جسمانیّت، قبل از مرگ او بوده است؛ هرچند صورت عرضی آن جدید است؛ چنانکه در روایت خواهد آمد که امام(ع) تشبیه می کند آن را به خشتی که شکسته و خُرد می شود و دوباره به صورت اوّلیّه? خشت در می آید. این خشت در حالت دوّم، از جهت مادّه و جسمانیّت، همان خشت اوّل است؛ هرچند از جهت صورت عرضیّه، مغایر با آن است.
نوشته شده توسط محمد جوانمردی در یکشنبه 88/7/19 و ساعت 11:51 صبح | نظرات دیگران()
